2017 Zalecenia wynikające z raportu końcowego WIM 60/16 – PROM SAMOCHODOWO – PASAŻERSKI STENA SPIRIT

6. Zalecenia dotyczące bezpieczeństwa

Według statystyk, w tym prowadzonych przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA), ilość pożarów na statkach typu ro-ro na przestrzeni ostatnich lat nie zmniejsza się. Pożary te są o wiele groźniejsze i trudniejsze do opanowania ze względu na otwarte przestrzenie ładunkowe oraz charakter przewożonego ładunku – samochody, naczepy, wagony, których awaria lub zły stan techniczny może być przyczyną pożaru.
Państwowa Komisja Badania Wypadków Morskich uznała za uzasadnione sformułowanie zaleceń dotyczących bezpieczeństwa, stanowiących propozycję działań, które mogą przyczynić się do zapobiegania podobnym wypadkom w przyszłości i skierowanie ich do właściwych podmiotów. Zalecenia skierowane do armatora statku oraz jego klasyfikatora Komisja przesyła również do administracji morskiej państwa bandery statku – Bahamów.

6.1. Armator statku „Stena Spirit”

Państwowa Komisja Badania Wypadków Morskich zaleca armatorowi Stena Line Scandinavia AB:
1) poddanie statku „Stena Spirit” inspekcji w zakresie weryfikacji konstrukcyjnej ochrony przeciwpożarowej na zgodność z wymaganiami Konwencji SOLAS’74 i usunięcie wykrytych niezgodności;
2) przeprowadzenie inspekcji systemu wentylacji ogólnodostępnych pomieszczeń pasażerskich, mającej na celu wykrycie przyczyn wystąpienia w trakcie wypadku dużego zadymienia wewnątrz statku w miejscach zbiórek dla pasażerów;
3) poprawienie planu ochrony przeciwpożarowej statku, w tym dostosowanie i uzupełnienie symboli graficznych wymaganych zgodnie z rezolucją IMO A.952(23) w taki sposób, aby odzwierciedlał spełnienie przez statek obowiązujących wymagań Konwencji SOLAS;
4) wyznaczenie w pomieszczeniach samochodowych dróg ewakuacji o odpowiedniej szerokości, prowadzących z najbardziej oddalonego miejsca do drzwi wyjściowych z pomieszczenia, zapewniających bezpieczną ewakuację pasażerów przewożonych samochodów, jak i dojście do samochodów ekipie ratowniczej, w przypadku konieczności podjęcia działań gaśniczo-ratowniczych;
5) opracowanie procedur awaryjnych dotyczących podjęcia akcji gaśniczej w przypadku pożaru samochodu w pomieszczeniu samochodowym, w taki sposób, aby określały wszystkie czynności jakie powinna podjąć załoga po wykryciu pożaru, w tym: wyłączenie wentylacji, zamknięcie otworów kanałów wentylacyjnych, uruchomienie odpowiedniej sekcji instalacji zraszaczowej, zamknięcie i zabezpieczenie drzwi wejściowych klatek schodowych dla pasażerów;
6) dodanie w procedurach dla załogi, dotyczących załadunku samochodów ciężarowych chłodni na statek i nadzoru nad nimi podczas podróży statku (SMM-0187) albo dotyczących patroli pożarowych (SOM-050), wymogu natychmiastowego wezwania kierowcy pojazdu, w przypadku wykrycia dymu (pożaru) i identyfikacji samochodu jako źródła dymu (pożaru);
7) uwzględnienie w procedurach statkowych oraz w rozkładach alarmowych dodatkowych działań załogi (zakresu obowiązków poszczególnych członków załogi) podczas gaszenia pożaru w przypadku gdy statek przygotowuje się do manewrów lub jest w trakcie manewrów wejściowych do portu;
8) przeprowadzenie na statku przez instytucję uprawnioną do prowadzenia szkoleń przeciwpożarowych dodatkowych szkoleń i ćwiczeń pożarowych załogi w zakresie prowadzenia akcji gaśniczej w pomieszczeniach samochodowych, w tym w szczególności gaszenia pożarów instalacji elektrycznych i agregatów chłodniczych przewożonych pojazdów;
9) poprawienie instrukcji obsługi instalacji zraszaczowej w taki sposób, aby numeracja sekcji instalacji odpowiadała numeracji podanej na planie ochrony przeciwpożarowej;
Ponadto Komisja zaleca rozważenie zastosowania takich rozwiązań konstrukcyjnych w pomieszczeniach samochodowych, które:
a) wyeliminują w przyszłości możliwość nieuprawnionego otwarcia drzwi wejściowych do pomieszczeń samochodowych, np. takich jak: odłączenie funkcji automatycznego otwierania drzwi po aktywacji instalacji wykrywania pożaru lub dodanie funkcji ponownego zablokowania zdalnie z mostka drzwi wejściowych dla pasażerów, przy jednoczesnym zapewnieniu załodze możliwości otwarcia każdych drzwi i wchodzenia do tych pomieszczeń np. przez użycie kodu lub karty magnetycznej,
b) zapobiegną przedostawaniu się ewentualnych wycieków cieczy palnych z rurociągów prowadzonych pod sufitem na pracujące agregaty chłodnicze przewożonych pojazdów (na przykład osłon metalowych).

6.2. Klasyfikator statku „Stena Spirit”

Państwowa Komisja Badania Wypadków Morskich zaleca towarzystwu klasyfikacyjnemu Lloyd’s Register, upoważnionemu przez Bahamy – państwo bandery statku do zatwierdzania statkowych planów bezpieczeństwa, sprawdzenie planów ochrony pożarowej statku „Stena Spirit” na zgodność z międzynarodowymi wymaganiami Konwencji SOLAS w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla statków typu ro-ro i w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, zwrócenie się do armatora statku o ich skorygowanie.

6.3. Inspekcja Państwa Portu (PSC)

Państwowa Komisja Badania Wypadków Morskich zaleca inspektorom Inspekcji Państwa Portu przeprowadzenie inspekcji w zakresie stanu bezpieczeństwa technicznego konstrukcji i wyposażenia promu „Stena Spirit”, na zgodność z obowiązującymi w tym zakresie wymaganiami Konwencji SOLAS.
Inspekcja powinna obejmować sprawdzenie podziału konstrukcyjnego poszczególnych stref, przejść pomiędzy nimi, zabezpieczenia otworów w przegrodach pomiędzy strefami biorąc pod uwagę fakt, że w czasie pożaru dym z ze strefy ładunkowej przedostał się do strefy w której przebywali pasażerowie i na stanowiska zbiórek w czasie alarmów.
Inspekcja powinna również obejmować sprawdzenie dokumentacji dotyczącej ochrony przeciwpożarowej (plan ochrony przeciwpożarowej, plan utrzymania i konserwacji wyposażenia przeciwpożarowego) oraz zapisów dotyczących okresowych szkoleń i ćwiczeń pożarowych na statkach.

6.4. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej

Państwowa Komisja Badania Wypadków Morskich poddaje pod rozwagę ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej przedstawienie w Podkomitecie SSE (Safety Systems and Equipment) Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) następujących propozycji zmian do Konwencji SOLAS dotyczących dodatkowych wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowego statków pasażerskich ro-ro – nowobudowanych:
1) w pomieszczeniach ładunkowych ro-ro wszystkie przewody elektryczne, rurociągi systemów hydrauliki i przewody innych systemów mających istotny wpływ na bezpieczeństwo statków, prowadzone pod sufitem, powinny być zabezpieczone stalową osłoną przed uszkodzeniem na skutek pożaru pojazdów w tych pomieszczeniach; zamiast stosowania osłon na kable elektryczne, kable takie mogą być wykonane jako ognioodporne;
2) w pomieszczeniach ładunkowych ro-ro na pokładzie samochodowym powinny być wyznaczone oddzielne rzędy do parkowania (ustawiania) samochodów chłodni i powinno być zapewniona odpowiednia ilość miejsca dla dostępu do obsługi (kontroli) tych samochodów podczas podróży statku; przejście z jednej strony wyznaczonego rzędu samochodów powinno wynosić co najmniej tak, aby umożliwiało swobodne dojście do samochodu strażakom w aparatach oddechowych i ubraniach ochronnych podczas akcji gaśniczo-ratowniczej w sytuacjach awaryjnych, takich jak pożar samochodu.